Ses Bozuklukları
Hava moleküllerinin ses tellerinde titreşime sebep olmasına fonasyon (ses) denir. Kabaca ses üretimi de denilebilir. Konuşma bozukluğu nedenleri incelenirken, önce bu tanımı doğru algılamak gerekir. Doğru tanımlama yapıldıktan sonra, uygun konuşma bozuklukları tedavisi uygulanmalıdır.
AFONİ
Ses telleri, hava basıncının yeterli miktarda ayarlanamaması (ses teli felci, tümoral durumlar.), ses telinin olmaması ( örn. Gırtlak kanserlerinde cerrahi olarak gırtlağın çıkartılması), çok sert olması (ödem veya yaralı dokuya bağlı olarak ses tellerinin titreyebilme yeteneğini yitirmesi) veya fonksiyonel (histerik afoni) nedenlerden dolayı oluşması gereken titreşimin olmamasıdır. Çeşitli konuşma bozukluğu egzersizleri yapılarak duruma pozitif katkı sağlanabilir.
UYGUN OLMAYAN SES PERDESİ
Uygun olmayan ses perdesi, konuşma bozuklukları nedenleri arasında önemli bir yere sahiptir. Kişinin ses perdesinin kişinin yaşına, cinsiyetine veya ifade etmek istediklerine uygun olmamasıdır. Gırtlağın boyutları ses tellerinin uzunluğunu belirler. Örneğin küçük gırtlak, küçük ses telleri daha fazla titreşim ve daha ince ses olması gibi.
Ses tellerinin kütlesinin artmasına neden olan patolojilerde bu uygunsuzluk oluşur. Kütle artışına bağlı olarak titreşim frekansı azalır . Bu durum konuşma bozuklukları çeşitlerine neden olabilir. Ör. Ses teli ödemi.
Ses tellerindeki esneklik değişiklikleri titreşim frekansını etkiler. Ör. Az gerginlik düşük frekans seviyesine bu da daha düşük ses perdesine neden olur.
UYGUN OLMAYAN SES ŞİDDETİ
Kişinin, ses şiddetinin çok yüksek veya çok kısık olması ses bozukluğu olarak değerlendirilir. Birçok organik nedeni vardır. Örn: Bilateral işitme kayıplarına bağlı olarak uygunsuz ses şiddetinde konuşma vs.
SES KALİTESİNEDEKİ DEVİYASYONLAR (SAPMALAR)
Herhangi bir solunum sistemi enfeksiyonu yoksa ve kişinin sesi kısık, nefesli veya sesinde zorlama varsa fonasyon bozukluğu (disfoni) vardır. Bu ses telleri kütlesindeki anormallikler veya ses telleri hareketlerindeki anormalliklerden kaynaklanır. (Ses tellerini geren kasların flastisitesi, abdüktör spasmodik disfoni, addüktor spasmodik disfoni, ses teli lezyonları gibi, ses teli nodülü, sulcus vocalis) . Konuşma bozuklukları tedavisi başlamadan önce, semptomlar ve sebepler iyi araştırılmalıdır.
