Korku ve Kaygılar
Korku, belli bir tehdit altında kalıp bir tehdit uyarıcısıyla karşılaşan insanı beyindeki nöral yollarla uyarıp, hayatta kalmaya yardımcı olan en temel duygulardan biridir. Duygunun ne olduğunu anlayabilmek için o duygunun ne gibi fiziksel özelliklerle dışa vurduğunu bilmek gerekir.
Korku anında bedende bazı değişimler meydana gelir. Bunlar:
- Sinir sıkışmaları, halsizlik
- Kalp ritminde artış
- Kalpte ritim bozuklukları
- Göz bebeklerinde büyüme
- Tansiyon düşmesi
- Konuşamama
- Üşüme
- Bağırsakların aşırı çalışması
- Terleme
Korku evrenseldir, fakat korkunun nedenleri kültürden kültüre insandan insana değişiklikler gösterir. Korkunun birçok nedeni olabilir. En çok bilinen nedenleri; deneyimler ve travmalardır.
Korku duyulan nesneler, durumlar anne karnında oluşmaya başlayabilir, bebeklik ve çocukluk dönemlerinde öğrenme çeşitleriyle devam edebilir ve yaşlılığa kadar bu nesne veya durumlar kişiyle beraber yaşayabilir.
Somatoform Bozukluklar
Kaygı
Kaygı, beklenen bir problem ile ilgili endişe duymaktır. Kaygılar, insanı gelecekteki tehditleri ve sıkıntıları fark ettirip plan yapmaya yardımcı olur, kişiyi hayatta uyum içinde kalmasını sağlar.
Kaygı ve korkuda, sempatik sinir sistemi aktif olmasından dolayı aynı dışavurumlar ortaya çıkabilir.
Kaygılar ve korkular aslında insan için çok önemlidir fakat bu durumların belli düzeyde olması gereklidir.
Fazla kaygı ve korkular kişinin kendi içsel hayatında, sosyal hayatında, fiziksel özelliklerinde sıkıntı olabilir yani yaşam kalitesinde önemli düzeyde düşüklüğe sebep olacak kaygı bozukluklarına neden olabilir.
Kaygı Bozuklukları Türleri
Özgül Fobi
Özgül fobi; merdiven, asansör, yükseklik, düşmek, yılan gibi belirli nesne ya da durum tarafından sürekli olma şartıyla oluşan aşırı korkudur.
Bu korkulardan kaçmak için neden olan nesne ve durumlardan kaçınılır ya da yoğun kaygı yaşanılır.
Bu belirtiler en az 6 ay sürmektedir.
Sosyal Kaygı Bozukluğu
Sosyal kaygı bozukluğu, insanların gözlerinin üzerinde olabileceği ortamlardan korkması durumudur.
Sosyal kaygı bozukluğu olan insanlar genelde söz almaktan, kalabalık yerde konuşmak, sunum yapmaktan, tanımadıkları topluluğa girmekten korkar ve kaçınırlar.
Panik Bozukluk
Panik bozukluk, belirli bir durumla ilişkili olmayan sık yaşanan panik ataklar ve bu atakların tekrar geçirileceği endişesiyle karakterize bir bozukluktur.
Ani şiddetli göğüs ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes alamamak gibi fiziksel belirtiler gösterebilir bunun yanında panik atakla beraber depersonalizasyon, derealizasyon, ölüm korkusu, delirme gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
Agorafobi
Agorafobi, genellikle panik bozuklukla berber gözükmektedir. Panik atak ve agorafobi birbirine çok benzemektedir. Farklılıkları panik atağın belli bir ortamda ortaya çıkmaya bilir fakat agorafobide korkunun ortaya çıktığı alan önemlidir. Genelde kalabalık ortamlar, evden dışarıya çıkmaktan çok korkarlar.
Yaygın Kaygı Bozukluğu
Yaygın kaygı bozukluğu, günlük yaşamın neredeyse tamamını etkileyen herhangi bir olay ya da eylemden kaynaklanan sıklıkla kaygı ve endişe duymadır.
Bu kaygı ve endişeler okul hayatı, sağlık, aşk, iş gibi bir sürü yaşamsal konular hakkında olabilir.
Yaygın kaygı bozukluğu olan kişilerde kas gerginliği, huzursuz ya da gergin olma, uyku bozukluğu gibi durumlar gözükebilir.
